MUZ-DER'DEN ÖNEMLİ AÇIKLAMA

     MUZ-DER'DEN ÖNEMLİ AÇIKLAMA

Muz, ülkemizde Anamur, Bozyazı, Alanya, Gazipaşa ve çevresinde, Toros dağlarının  koruduğu mikroklimalarda yetiştirilmektedir. 1994 yılında 12.bin dekar alanda üretim, 30.bin ton üretim ve dekara verim 2 bin 500 kilogram iken, 2009 yılına geldiğimizde üretim alanları 44.bin dekara, üretim ise 220 bin  tonlara çıkmış, verim ve meyve kalitesi yönünden dünya seviyesine ulaşılmıştır.

Üreticimiz muz üretimiyle ekonomimize her yıl 250 milyon TL katkıda bulunmaktadır. Ülkemizin muz ihtiyacı yaklaşık 400 bin tondur. Üretimin şimdilik yetmediği kalan 180.bin ton muz ithalatla karşılanmaktadır.

Ülkemiz muz üretiminin hacmi muz işleme ve pazarlama tesisleriyle birlikte toplam 3 milyar doları bulmaktadır. Her yıl 7 milyon tl demire, 12 milyon tl naylona, 3 milyon tl sulama sistemine, 1,5 milyon tl fidana, 40 milyon tl hayvan gübresine, 30 milyon tl kimyevi gübreye ve 15 milyon tl zirai ilaca para ödüyoruz.

Muz üretimi ve işlemesinde yaklaşık 100 bin aile yani ortalama 400 bin kişi istihdam edilmektedir.

Yerli üretimin karşılayamadığı yaklaşık 180 bin tonluk muz ithalatla karşılanmaktadır. İthalatta uygulanan gümrük vergisi oranı yüzde 145,80 dir. Bu oranın yüksek oluşu, muz ithalatçılarını düşük maliyetli fatura teminine yöneltmektedir. Düşük fatura ibrazı ile ortaya çıkan ülkemizin yıllık vergi geliri kaybı 52,5 milyon doları bulmaktadır. Bu konudaki mevzuat ve uygulama şu şekildedir.

Gümrükler Genel Müdürlüğü, Başmüdürlüklere gönderdiği 16.Nisan.2007 tarih ve 11420 sayılı yazıları ile;

1. Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğünün Ekvator Cumhuriyeti Fahri Konsolosuna dayanarak temin ettiği bilgilere atfen, sayın Gümrükler Genel Müdürlüğünce tesis edilen ve İlgi’ de kayıtlı bulunan yazıda; kıymet üzerinden vergilendirilmeye tabi tutulan ithal muzun koli (box) birim kıymetinin, C&F-TURKİYE için 9,50-10,00 ABD Dolarından düşük beyan edilemeyeceği belirtilerek, muz ithalatında “Referans Kıymet” uygulaması başlatılmıştır.

 2. Ancak, aynı ülkeden (Ekvador’dan kolisi en az 6,95 $) alınan, aynı gemiyle taşınan ve aynı limana indirilen 2 firmaya ait muzun, bir firması kolisi 6$ dan, diğeri 9,5 dolar dan giriş yapmaktadır. Düşük fiyat belirten firmanın, kurdurduğu fason şirketlerle fiyatı daha düşük gösterdiği tahmin edilmektedir. Gümrükler Genel Müdürlüğünün yazısına istinaden düşük fatura gösteren firmadan ek tahakkuk alınmakta ancak alınan bu vergi daha sonra mahkeme kararı ile geri alınmakta (Örnek Kocaeli Vergi Mahkemesi de, 05.Nisan .2009 tarih ve E-2008/2961, K-2009/258 sayılı kararında;) haksız vergi farkı doğmaktadır. Bu fark, koli başına 5,25 dolar bulmaktadır. Yılda 10 milyon koli muz ithal edildiği düşünülürse, toplam 52,5 milyon ABD Doları vergi kaybına neden olunmakta ve yerli üreticilerin fiyatları ve yerli üretim üzerinde de ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu şekilde yasalara uygun gözüken vergi kaybın konusunda iyi niyetli davranan gümrükler de elleri kolları bağlı kalmaktadır.

3. Muz ithalatında haksız rekabete, devletin gelir kaybına ve yerli üretim üzerinde ciddi tehditlere yol açan bu durumun önlenmesi için; düşük kıymet beyanı sebebiyle elde edilen haksız kazancın ortadan kaldırılması gerekir. Böylelikle; bir taraftan yukarıda sayılan ve kaçınılması mümkün olmayan olumsuz durumların ortaya çıkmasının, diğer taraftan da düşük kıymet beyan etmek suretiyle mevzuatın zaaflarından yararlanan ithalatçıların, haksız kazanç yoluyla ödüllendirilmesinin önlenmiş olacağını düşünmekteyiz.

 En kolay ve en etkin önlem olarak:

 1- Muz ithalatında halen uygulanmakta olan yüzde 145,80 gümrük vergisi oranını; Bakanlar Kurulunca yüzde 10 gibi bir seviyeye düşürülmeli, böylece yüksek oranlı vergiden kaçmak için düşük kıymet beyanı anlamsızlaştırılmalıdır.

 2- “Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki 2976 sayılı Yasa” nın 2 nci maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulunca, ithal muzun tonuna 700,00 ABD Doları tutarında “Ek Mali Yükümlülük” (Fon, Özel Tüketim Vergisi, Muz Üreticisini Destekleme ve Geliştirme Fonu) konulmalıdır. Böylece Gümrük vergisi oranının % 150 seviyesinden % 10 seviyesine düşürülmesi sebebiyle, ortaya çıkan (koli başına ortalama 15,75 Dolar tutarındaki) gelir kaybının telafi edilmesi ve buradan muz üretimi için pay ayrılması sağlanmalıdır. (İçki ithalatında gümrük vergi oranı daha önce yüzde 292 idi. Bu durumda herkes kıymeti düşük beyan ediyordu ve gümrükler bunun aksini ispat edemiyordu. Ancak vergi sıfırlanıp litrede 60 tl özel tüketim vergisi+kdv alınmaya başlayınca sorun kökten çözüldü.) Bu uygulama ile devletin 2008 yılı içinde muz ithalatından tahsil ettiği gelir 172 milyon  dolardan  210-215 milyon dolara çıkacaktır. Ayrıca aynı oranda ithalatçılardan elde edilen kdv ve kurumlar vergisi de artış gösterecek, toplam yıllık gelir artışı 100 milyon doları  bulacaktır.  

Bu uygulamaya geçilirse ayrıca 16.Haziran 2009 tarihli resmi gazetede yayınlanan tebliğ ile sınır ticareti serbest bırakılan muz ithalatından da ek mali yükümlülük (fon) alınabilecektir.